Công việc phải làm của chủ hàng và công chức Hải quan là khác nhau. Thủ tục cũng ít nhiều khác nhau cho các loại hình xuất nhập khẩu (kinh doanh, đầu tư, gia công, sản xuất xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, xuất nhập khẩu tại chỗ, v.v…)
Ở đây, để đơn giản, tôi chỉ tập trung vào công việc của người khai Hải quan cho loại hình nhập kinh doanh.
Với những loại hình khác, các bước cơ bản cũng gần tương tự như loại hình kinh doanh, và có bổ sung theo đặc thù từng loại hình.

Một số loại hình xuất nhập khẩu hiện nay:
• Xuất/ Nhập kinh doanh.
• Xuất/ Nhập phi mậu dịch.
• Tạm nhập tái xuất/ Tạm xuất tái nhập.
• Nhập/ Xuất gia công.
• Nhập/ Xuất SXXK.
• Nhập đầu tư nộp thuế.
• Nhập đầu tư tạo tài sản cố định.
• Nhập đầu tư theo dự án.
• Nhập triễn lãm/ quá cảnh/ hội chợ.
• Nhập vào khu phi thuế quan (KCX, Kho ngoại quan…)
• Nhập phục vụ an ninh, quốc phòng.
• Nhập ủy thác.

Khi làm thủ tục Hải quan, người khai tờ khai (chủ hàng, đại lý Hải quan, hoặc người khai thuê Hải quan) thực hiện những bước cơ bản sau:

1. Khai và nộp tờ khai Hải quan:
Tờ khai Hải quan được lập theo mẫu quy định. Trước đây viết tay theo mẫu in sẵn. Nay hầu hết các Chi cục đã chuyển sang khai và nộp tờ khai theo hình thức Hải quan điện tử.
Từ tháng 04/2014, cơ quan Hải quan đã bắt đầu triển khai áp dụng hệ thống VNACCS mới, và mẫu tờ khai cũng có thay đổi nhiều (nhiều chỉ tiêu khai báo hơn).

2. Lấy kết quả phân luồng:
Sau khi có kết quả phần luồng từ hệ thống, bạn làm bước tiếp theo:

+ Luồng xanh
Màu xanh may mắn! Nhưng cũng có 02 trường hợp: xanh có điều kiện và xanh không điều kiện.
• Xanh không điều kiện: Về lý thuyết, bạn chỉ cần xuống cảng lấy hàng, mà không phải làm gì thêm. Tuy nhiên, trên thực tế ở các Chi cục, như ở Hải Phòng, tôi thấy người khai vẫn phải in ra giấy có chữ ký & đóng dấu của chủ hàng, sau đó đem tờ khai giấy lên lấy xác nhận của cán bộ Hải quan tiếp nhận, rồi mới ra cảng làm thủ tục lấy hàng (đổi lệnh ở cảng, ký xác nhận của cán bộ Hải quan cổng bãi). Nghĩa là các bước công việc vẫn làm tương tự như tờ khai luồng vàng, có điều thời gian cán bộ Hải quan tiếp nhận xem xét đóng dấu sẽ nhanh hơn (với điều kiện họ thấy thông tin tờ khai không có vấn đề gì).
• Xanh có điều kiện: Phải xuất trình thêm những chứng từ bổ sung như: Giấy chứng nhật xuất xứ (C/O), Giấy kiểm tra chất lượng, Giấy kiểm dịch thực vật, Giấy nộp thuế… Với loại luồng xanh này, chắc chắn bạn phải tới Chi cục Hải quan để làm thủ tục.

+ Luồng vàng
Bạn phải xuất trình bộ hồ sơ giấy, gồm những chứng từ như:
• Tờ khai Hải quan;
• Hóa đơn thương mại;
• Vận tải đơn;
• Chứng từ khác: C/O, Giấy kiểm tra chất lượng, Giấy kiểm dịch…
• Công văn (khi có yêu cầu từ cán bộ HQ).
Theo thông tư 38/2015/TT-BTC, thì hồ sơ Hải quan đơn giản hơn, không cần Hợp đồng ngoại thương và Chi tiết đóng gói nữa.
Trình tự thủ tục giống như mô tả luồng xanh có điều kiện trên đây.
Chi tiết về hồ sơ Hải quan & quy trình thủ tục, bạn có thể tham khảo thêm:
• Điều 16, thông tư 38/2015/TT-BTC.
• Về hồ sơ Hải quan điện tử, xem thêm Điều 8, thông tư 22/2014/TT-BTC

+ Luồng đỏ
Phải kiểm tra thực tế hàng hóa sau khi kiểm tra hồ sơ giấy. Đây là mức độ kiểm tra cao nhất, phải làm nhiều thủ tục và tốn chi phí, thời gian, công sức nhất cho cả chủ hàng và Hải quan.

Trước hết, bạn vẫn phải có bộ hồ sơ như luồng vàng trên đây. Sau khi cán bộ Hải quan tiếp nhận duyệt hồ sơ, sẽ chuyển sang cho đội kiểm hóa. Bạn đăng kí kiểm hóa, xuống cảng làm thủ tục hạ hàng đưa vào khu vực kiểm hóa, rồi liên hệ với cán bộ Hải quan xuống làm thủ tục kiểm tra.
Hiện có 02 hình thức kiểm hóa: kiểm bằng máy soi (kiểm soi) và kiểm thủ công. Có trường hợp, Hải quan kiểm máy soi thấy nghi ngờ lại cho mở container để kiểm thủ công.

Sau khi kiểm tra xong, cán bộ Hải quan sẽ về Chi cục làm các thủ tục cần thiết: Lập biên bản kiểm hóa… Nếu không có gì sai trái, sẽ làm thủ tục rút tờ khai là XONG.

3. Nộp thuế:
Người khai nộp thuế và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định: nộp ngay, ân hạn, bảo lãnh ngân hàng… 
Tốt nhất là bạn nên làm theo quy định, và chuẩn bị bộ chứng từ đầy đủ, hợp lệ. Như vậy, thời gian làm thủ tục sẽ nhanh hơn, và cán bộ Hải quan sẽ bớt chất vấn hơn.

ĐÀO TẠO NGHIỆP VỤ KHAI HẢI QUAN ĐIỆN TỬ
↔️ Tại Hà Nội : Khai giảng 26/11/17
↔️ Tại Bắc Ninh: Khai giảng 12/11/17

Mọi thông tin về khóa học liên hệ qua:
SĐT: 0969 86 86 30 (Ms Thắm)
Email: thamht@giaoducvietnam.edu.vn 
Skype: thamht@giaoducvietnam.edu.vn